Brabhsáil Míreanna (314 iomlán)

  • Bailiúchán: Ailt ó Irisí an Phléaráca

Beartla Breathnach as Scríb, Camus

https://www.cartlann.ie/files/original/3ae1303f7785e809ab99097db5d26f7e.pdf
Ba as Scríb, Beartla Breathnach, nó Beartla Pheter Jainín mar a b'fhearr aithne air. Bhí sé pósta le Nain Mháire Bhán agus bhí deichniúr clainne acu. Ba fear é Beartla a raibh cáil bainte amach aige mar lúth-chleasaí. Is ag caitheamh…

An tÉireannach 1934-37: Páipéar in Aghaidh Stuif

https://www.cartlann.ie/files/original/295a31a7fa85376a022e1420f14b8976.pdf
Deir údair mhóra gurb é Inniu an chéad nuachtán seachtainiúil Gaeilge a dhírigh ar chúrsaí nuachta seachas ar ghnóthaí na Gaeilge. Ach bhí páipéar eile ann roimhe, a foilsíodh i mBaile Átha Cliath gach uile Shatharn ó Mheitheamh 1934…

Ros an Mhíl

https://www.cartlann.ie/files/original/6d85179d6d7e3570ca7041071418cb32.pdf
Is baile fearainn beag atá i Ros an Mhíl atá suite timpeall trí mhíle fichead siar ó chathair na Gaillimhe ar bhóthar an Rí. Tá sé suite i gceartlár na Gaeltachta agus is í an Ghaeilge teanga an phobail. Leithinis nó gob is ciall le…

Tomhas agam ort

https://www.cartlann.ie/files/original/0f716d2b1b6890e9f1aea28405e0ae06.pdf
Seo tomhaiseanna a bhailigh Eimear Ní Riagáin atá fostaithe ar scéim fostaíochta pobail Phléaráca ó Chóilín Sheáin Dharach Seoige as an gCladach ó Dheas, Ros Muc. Bíonn Cóilín, a bhfuil cáil bainte amach aige de bharr a chuid damhsa…

Téamaí:

Seandálaíocht Chonamara

https://www.cartlann.ie/files/original/6222cf77c315b647f41d6197c36c443e.pdf
Go dtí le fíor-ghairid ceapadh gur taobh tíre sceirdiúil, neamh-thorthúil a bhí i gConamara gan aon suíomhanna seandálaíochta ann. lad sin a bhí ann ceapadh nach raibh aon tábhacht ag baint leo. Shíl na húdair nár chónaí mórán…

Cúrsaí Sláinte ar Inis Meáin

https://www.cartlann.ie/files/original/ba21679c852ebbca7820406823329de5.pdf
Tá dul chun cinn iontach déanta maidir le cúrsaí sláinte ar an oileán ón uair a ceapadh an bhanaltra Hedderman mar bhanaltra ceantair ar an dá oileán, Inis Meáin agus Inis Oírr in 1903. Is dócha gurbh í seo an chéad altra a ceapadh ar…

Filíocht Phobail Chonamara - Inné agus Inniu

https://www.cartlann.ie/files/original/3893184da69164c25c087825b7cd6295.pdf
(Bunaithe ar Léacht a tugadh ag Éigse an Spidéil 10 Bealtaine 1991). Tosaíonn mo scéal le file Conamaraíoch de chuid na haoise seo caite, Colm de Bhailís, leis an saothar filíochta a d'fhág sé le hoidhreacht againn, agus lena cheantar…

Fóram na Gaeltachta

https://www.cartlann.ie/files/original/d98e6395d5ba41d65adafb98503dc971.pdf
Déanann Gearóid Ó Cosgora, ball de choiste oibre Fhóram na Gaeltachta, cur síos ar an méid atá déanta go dtí seo chun an fóram a bhunú.

Athrú

https://www.cartlann.ie/files/original/0648621b52c47bd400e8053482249fe5.pdf
Chaith Gearóid Ó Fátharta ó 1978 - 1985 san tSile i rith réimis Augusto Pinochet áit a bhfaca sé ciapadh, géarleanúint, cos ar bholg agus daoine dhá rugadh as an tír. Bhí sé sa mBrasaíl ó 1985 - 2007. I rith an ama seo ar fad bhí sé…

Téamaí:

'Can you tell me where is Greenhill?'

https://www.cartlann.ie/files/original/071321379890cfbd79b167c636045aa6.pdf
Can you tell me where is Greenhill? a d'fhiafraigh an fámaire Poirtingéileach díom an lá cheana. There is no such place around here a deir mé féin leis. But the address of my Bed and Breakfast...." ag taispeáint ainm teach lóistín dom i…