Browse Items (2437 total)

Cérbh é Sam Maguire?

https://www.cartlann.ie/files/original/224d4b1ab4e53efddf1ff9dd598f7236.pdf
Nuair a shéidfidh an réiteoir an fheadóg i bPáirc an Chrócaigh ar an seachtú lá fichead den mhí seo le críoch a chur le Cluiche Ceannais Peile na hÉireann idir Gaillimh, gaiscígh Chonnacht, agus Cill Dara, curaidh Laighean, tógfar gártha…

Johnny Mhorgan: Dealbhadóir

https://www.cartlann.ie/files/original/086f359889a1a8e091d88d8191fa35dc.pdf
Duine ar bith a chuaigh suas Baile an Domhnalláin, baile beag taobh thoir den Spidéal, is cinnte gur thug siad suntas don ghairdín lán líonta de dhealbha éagsúla - fear an ghiotáir, bean an bhosca ceoil, an Mhaighdean Mhuire, bó na…

Stair na nDroichead i gConamara

https://www.cartlann.ie/files/original/046819a0714796474e837543c605a9f3.pdf
Tá tábhacht ar leith ag baint le logainmneacha nó ainmneacha áite, agus is cinnte go bhféadfaí a rá nach bhfuil cosán ná garraí, claí ná cnocán, abhainn ná loch, ná sruthán nach bhfuil a bhlúire beag staire féin ag roinnt leo. Tá…

Patsy Ó Ceannabháin

https://www.cartlann.ie/files/original/00c2bfff4bfb1a51da8efee8ffc286fb.pdf
Ag an tráth seo den bhliain agus muid ag ullmhú don Fhéile a dhéanann comóradh is ceiliúradh ar teanga agus ar chultúr na Gaeltachta, ní féidir gan súil siar a thabhairt ar an mbliain atá caite agus ar an saibhreas atá sciobtha uainn ag…

Teach Ghairfean agus Conroys Ros Muc

https://www.cartlann.ie/files/original/20a243ac595a4cdac2e5c00abdb02377.pdf
Tá pleananna móra ann Tigh Chonroy a chur in oiriúint lena úsáid mar ionad cultúir agus mar acmhainn don cheantar. Tá stair spéisiúil ag an Teach. Tá an t-alt seo bunaithe ar agallamh a chuir Meta Uí Mhállle ar Jimín Toni ó Nia, a…

Bád Pheada: An Morning Star

https://www.cartlann.ie/files/original/7373af4219e8575696fd06f74cbd221d.pdf
Ina shuí lena uncail taobh amuigh de Tigh Joe Mac i gCill Rónáin i Samhradh na bliana 1960 a thit Johnny Healion i ngrá le báid Chonamara. Bhí cleachtadh mhaith ar bháid agus ar sheoltóireacht aige roimhe sin ós rud é gur tógadh i mBeann…

Agallamh an Phléaráca: An tOllamh Gearóid Ó Tuathaigh, Cathaoirleach Údarás na Gaeltachta

https://www.cartlann.ie/files/original/9381f2d182db37684bff66208bded89c.pdf
Dhá bhliain ó shoin ceapadh Gearóid Ó Tuathaigh, ollamh le stair in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, ina chathaoirleach ar Údarás na Gaeltachta. San agallamh seo, a chuir Donncha Ó hÉallaithe air le déanaí, léiríonn sé a dhearcadh ar an…

Eagarfhocal: Cá bhfuil an Tascfhórsa Gaeltachta?

https://www.cartlann.ie/files/original/2947337e0b7b854bbd14feb09e9b5447.pdf
‘Ní dul chun cinn eacnamaíoch a mharóidh an Ghaeilge ach gan an cineál seo dul chun cinn ní bheidh pobal ann le teanga d'aon tsórt á labhairt. Ach os a choinne sin d'fhéadfadh forbairt tionsclaíoch de chineál áirithe, saor ó aon…

Maria Ní Dhomhnaill agus an Eitilt Yogic

https://www.cartlann.ie/files/original/9a9eeaa4b99efbd0fd940e343208191e.pdf
Fuair bean óg dathúil ón gCeathrú Rua, Maria Ní Dhomhnaill, breis is dhá chéad vóta sa toghchán an Meitheamh seo caite. Chuir sí spraoi agus fuinneamh isteach sa bhfeachtas toghchánaíochta i nGaillimh Thiar, agus tharraing sí aird ar…

Gaeltacht Chonamara, Fóram Chonamara: Céard iad féin?

https://www.cartlann.ie/files/original/ecefac3da5e4e5d74866b721fe3efb26.pdf
Níl an t-aontas céanna 's a bhíodh i nGaeltacht Chonamara. Forás na Gaillimhe údar amháin atá leis seo. Is cuid de bhruachbhailte na Gaillimhe go leor de cheantar Chois Farraige anois. Fágann seo difríocht mhór idir é agus Iorras Aithneach…