Brabhsáil Míreanna (71 iomlán)
- Téamaí: Béaloideas
Sórtáil de Réir
Seanchas Jimmí Chearra Chois Fharraige
Alt ó 'Biseach 2010', iris Chumann Forbartha Chois Fharraige. Ní hé chuile lá a fheiceann tú leabhar breá nua toirtiúil Gaeilge faoi cheantar Chois Fharraige, ach sin go díreach atá sa leabhar, Seanchas Jimmí Chearra Chois Fharraige, atá…
Téamaí: Béaloideas, Stair
Sinneán Seanfhocal
Alt ó 'Biseach 2010', iris Chumann Forbartha Chois Fharraige. Bailiúchán lámhscríofa a fuair Fil Uí Dhubhghaill óna haintín a bhí anseo agus seo mar a chuir Fil féin síos ar an liosta: “Ba é Tim Johnny Ó Cualáin, uncail m’athar,…
Téamaí: Béaloideas, Litríocht
An Sean-Fhear agus an Ministéara
Alt ó 'Biseach 1968', iris Chumann Forbartha Chois Fharraige.
Téamaí: Béaloideas
Fear na Curaighe a Chuaigh go Tamhain
Sliocht as an leabhar Peadar Chois Fharraige – bailiúchán de sheanchas a thóg Seán Mac Giollarnáth ó Pheadar Mac Tuathalláin. Ba as an Teach Mór, Cois Fharraige, do Pheadar Mac Tuathalláin ach chaith sé an chuid is mó dá shaol ina…
Téamaí: An Ghaeilge, Béaloideas, Litríocht
Sgorach Ghlionnáin (sliocht as Peadar Chois Fharraige)
Sé an áit a raibh Sgorach Ghlionnáin curtha faoin uamhain talmhan san áit ar a dtugtar Glionnán air, i bhfoisceacht trí mhíle do Chuan Chasla. Sgailp Ghlionnáin a tugtar ar an bpoll a raibh an Sgorach ina chónaí ann. Nuair a thiocfá i…
Téamaí: Béaloideas, Conamara, Litríocht
Maitiú na Tamhnaí (1847-1923) - Diansaothraí agus Scoth Seanchaí
Ba i nDoire Luanaigh, baile atá ag bordáil ar thrí mhíle soir ó shráidbhaile an Spidéil, a rugadh agus a tógadh Maitiú Ó Curraoin nó Maitiú na Tamhnaí, faoi mar a thugtaí air. D'réir mar instear ba fhear scolbánta crua fáiscthe é le…
Téamaí: An Ghaeltacht, Béaloideas, Seanchas, Stair
Logainmneacha: Dianghá le Cruinneas
Ó tosaíodh ag cur ainmneacha na mbailte in airde ag ceann chuile bhóithrín sa taobh seo tíre tá an-suim múscailte i logainmneacha. Gné fíorthábhachtach den stair áitiúil í seo agus ó tharla gurb ea níor mhór a bheith an-chúramach go…
Téamaí: An Ghaeilge, An Ghaeltacht, Béaloideas, Logainmneacha
Pisreoga
Alt ó 'Biseach 2015', iris Chumann Forbartha Chois Fharraige. Ba chuid an-tábhachtach de chreideamh agus de shaol na tíre seo iad na pisreoga sa tseanaimsir. Bhain siad leis an réamh- Chríostaíocht. Cé gur glacadh go fonnmhar, is cosúil, leis…
Téamaí: Béaloideas
Caoineadh na Mairbh i gConamara
Céard atá i gceist le caoineadh na marbh? Deir Séamas Ó Catháin, an t-údar béaloideasa, go raibh an nós seo - caoineadh a dhéanamh - os cionn an mhairbh le fáil i mbeagnach gach tír ar domhan agus gur nós é atá an-sean ar fad. Deir sé…
Téamaí: Béaloideas