Tomás Ághas (02/01/1985)

Tomás Ághas (02/01/1985)

Tomás Ághas
Éirí Amach na Cásca
Cath Chill Dhéagláin
An IRB
Jim Larkin

Is clár é seo faoi Thomás Ághas (1885-1917), píobaire na Mine Airde mar a thugtaí air. Rugadh i dTeampall Chinn Aird, in aice le Lios Póil, Co. Chiarraí, é in 1885. Normannaigh ba ea a mhuintir, a tháinig go hÉirinn ó cheantar Devon i Sasana, agus a raibh ’non nobis, sed omnibus’mar mhana acu – ‘ní ar ár son féin, ach ar son gach duine’. Bhí sé sna hÓglaigh agus san IRB, agus thug sé tacaíocht do Shéamas Ó Lorcáin sna stailceanna i 1913. Throid sé in Éirí Amach na Cásca, agus ghlac sé páirt i gCath Chill Dhéagláin in aghaidh an RIC le linn an Éirí Amach. Cuireadh i bpríosún é tar éis an Éirí Amach, scaoileadh saor é i mí an Mheithimh 1917, agus gabhadh arís é i mí Lúnasa na bliana sin. Cailleadh ar stailc ocrais é i mí Mheán Fómhair 1917. Ghlac na daoine a leanas páirt sa gclár: Mícheál Ó Mórdha; Caoimhín Ó Cinnéide, Seán Ó Lúing, Cristín Uí Cheallaigh, Tomás Mac Síthigh, Bláithín Nic Síthigh, Peigí Uí Lathaimh, Máire Uí Ghrifín, Roibeard Ó Cathasaigh agus Micil Ó Briain.

de Mórdha, Mícheál

Cartlann RTÉ Raidió na Gaeltachta

02-01-1985

© RTÉ Raidió na Gaeltacha. Gach Ceart Ar Cosaint.

ga

Fuaim

43504

1916: Éirí Amach na Cásca
12/01/1885-25/09/1917: Tomás Ághas
24/04/1916-30/04/1916: Cath Chill Dhéagláin

de Mórdha, Mícheál